In Tai Chi kennen we acht krachten. Een daarvan is Peng, een verende/stuiterende energie die je ziet als een bal tegen een muur stuitert of een bal die omhoog springt als je die onder water probeert te duwen. Het is niet de muur of het water die kracht uitoefenen, het is de energie van de bal die tegen zichzelf gebruikt wordt.
Afgelopen week met mijn leerlingen bezig geweest met een stevig duwen om de Peng energie te oefenen vanuit de boogstand (zie de afbeelding). Dat is best lastig. Hier en daar vroegen een paar zich af wat ze fout deden want het was allemaal toch wel een beetje wiebelig. Vaak was het niet de kracht van de ander die gebruikt werd.
Tot we echt gingen duwen en het lichaam deed wat het moest doen. Geweldig wat een inzicht dit gaf. Wat is de optimale houding? Duw eens tegen een kast en je weet gelijk wat ik bedoel.
De essentie zit in een ontspannen lichaam om de kracht van de grond door de voet, langs het been, het lichaam en de armen naar buiten laten komen. Hoeken en lichaamshouding zijn belangrijk in het doorgeven van de Peng kracht, met gebruik van zeer weinig spierkracht. Heb je bijvoorbeeld een knik in de onderrug dan zal daar de kracht zich ophopen en er geen verbinding tussen handen en voeten zijn. Daarom wordt soms gezegd dat “interne kracht”, op fysiek niveau, de studie is van hoeken. Een kleine afwijking en de kracht is weg.
Dit gaat niet over een statische houding. De hoek die de enkel maakt, de knie, de onderrug, de schouders en de armen maken het mogelijk om energie te absorberen (door compressie) of naar buiten te brengen (door strekking).
Bij andere sporten gebeurd iets vergelijkbaars. Kijk nog eens naar het plaatje maar breng in gedachten de armen langs het lichaam. Dan lijkt het wel een hardloper! Licht naar voren gebogen vanuit de enkels, rechte lijn tussen kruin en voeten en een ontspannen lichaam. Het zou zo uit een boekje over hardlopen kunnen komen (of Tai Chi).
Dat knikje in de knie is wel héél belangrijk. Dank maar weer eens aan (hard)lopen. Als je op de hak land met een gespannen en gestrekt been kost je dat een stel knieën en misschien nog wel meer. Wil je afzetten
en je been is gestrekt dan lukt dat ook niet. Teveel geknikt is ook niet goed. Neem als voorbeeld het trapje hiernaast. Het kost weinig moeite om het scharnier tussen de twee benen omlaag te duwen als het al bijna geopend is. Wanneer het scharnier met een scherpe hoek gesloten is dan kost het veel kracht om het in te drukken.
Hetzelfde geldt voor de “lichaams-scharnieren”. Het kost weinig moeite om een openingskracht uit te oefenen langs het Peng pad als het pad is samengesteld uit een reeks van bijna open scharnieren. De scharnieren zijn de knie, de heup, de rug boog, de schouder en de elleboog. Elk van deze openen kost weinig moeite en is zeer krachtig.
Neem nu de hardloper die bij elke stap netjes door zijn knie (het scharnier) zakt. Doe je dit te diep (een scherpe hoek) dan kost het veel energie om weer het been weer te strekken. Lopers die dus bij de landing op het voorste been diep door hun been zakken verbruiken veel energie. Lopers die met een gestrekt knie landen slopen hun knieën en heupen. De hamvraag is: welke hoek is de juiste?
